ֆիզիկա

1 Ո՞ր երևույթն է կոչվում դեֆորմացիա:

Արտաքին ազդեցության հետևանքով մարմնի ձևի և չափերի փոփոխությունը կոչվում է դեֆորմացիա։

2. Բերել դեֆորմացիայի օրինակներ:

Օրինակ ` երբ բեռը դնում ենք հենարանների վրա, այն ճկվում է։

3. Ո՞ր դեֆորմացիան է կոչվում առաձգական, որը՝ պլաստիկ: Բերել օրինակներ:

Եթե արտաքին ազդեցությունը վերացնելուց հետո մարմինը լրիվ վերականգնում է իր նախկին ձևն ու չափը, այն կոչվում է առաձգական դեֆորմացիա, իսկ հակառակ դեպքում՝ պլաստիկ դեֆորմացիա։

4.Ո՞ր ուժն են անվանում առաձգականության ուժ և ինչպես է այն

ուղղված:

5. Ձևակերպել Հուկի օրենքը և գրել բանաձևը:

Առաձգական դեֆորմացիայի ժամանակ մարմնի առաջացած առաձգականության ուժն ուղիղ համեմատական է դեֆորմացիայի չափին:

Fառ=kx

6.Ինչի՞ց է կախված զսպանակի կոշտությունը:

Կոշտությունը կախված է զսպանակի ձևից, չափերից։

7.Ի՞նչ միավորով է արտահայտվում կոշտությունը ՄՀ-ում:

1Ն/Մ-ը։

8. Ի՞նչ եղանակով կարելի է չափել ուժը: Դրանցից որն է առավել կիրառելի:

ա) չափելով նրա ազդեցությամբ մարմնի արագության փոփոխությունը։

բ) չափելով նրա ազդեցությամբ մարմնի դեֆորմացիայի մեծությունը։

Ավելի շատ օգտագործում են բ տարբերակը

9. Ի՞նչ կառուցվածք ունի պարզագույն ուժաչափը:

Ուժաչափի հիմնական մասը զսպանակն է, որի ստորին ծայրը վերջանում է կեռիկով։ Զսպանակին ամրացված է ցուցիչ։ Երբ զսպանակի կեռիկի վրա ուժ է ազդում, այն սահում է ուժաչափի հենքին ամրացված սանդղակի վրայով և ցույց է տալիս ուժի համապատասխան արժեքը

10. Ո՞ր օրենքի վրա է հիմնված ուժաչափի աշխատանքը:

Հուկի օրենքի։

11.Ուժաչափի ի՞նչ տեսակներ գիտեք:

Տեխնիկայում և կենցաղում օգտագործում են տարբեր կառուցվածքի ուժաչափեր: Օրինակ` ձեռքի մկանային ուժը չափելու համար օգտագործում են բժշկական ուժաչափ։  Շատ ավելի մեծ ուժեր չափելու համար օգտագործում են քարշային ուժաչափերը և այլն:

Ֆիզիկա

1.Ի՞նչ է բնութագրում ուժը:

Ուժը բնութագրում է մարմինների փոխազդեցության քանակական չափը

2. Ո՞ր ուժն է կոչվում 1 նյուտոն (1Ն):

1 նյուտոնն այն ուժն է, որի 1 կգ կամ ավելի ծանր զանգվածով մարմինը արագությունը փոխում է 1մ/վ-ով։

3.Ո՞րն է ֆիզիկական մեծություն, որը՝ ֆիզիկական երևույթ՝

ա/ փոխազդեցություն, բ/ ուժ; գ/ զանգված; դ/ իներցիա:

ֆիզիկական մեծություն` ուժ, զանգված

ֆիզիկական երևույթ՝փոխազդեցություն,իներցիա

4.Ինչպիսի՞ մեծություն է ուժը:

Ուժը դա վեկտորային մեծություն է։

5. Նշվաշներից որոնք են վեկտորական մեծություններ՝

ա. արագությունը; բ. զանգվածը; գ. խտությունը; դ. ուժը:

6. Բերել օրինակներ, որոնք ապացուցում են, որ ուժի ազդեցության արդյունքը

կախված է նրա ուղղությունից:

Օրինակ՝ֆուտբոլիստը գնդակը շարժման մեջ դնելու համար նրա վրա ազդում է հորիզոնական ուղղությամբ, իսկ դ

Ֆիզիկա

1.Ո՞ր մեծությունն է կոչվում նյութի խտություն:

Նյութի խտություն կոչվում է այն ֆիզիկական մեծությունը, որը հավասար է մարմնի զանգվածի և ծավալի հարաբերությանը։

2.Ինչպե՞ս է որոշվում նյութի խտությունը:

Խտությունը=զանգված/ծավալ=ρ=m/v

3.Ի՞նչ միավորներով է արտահայտվում խտությունը:

Միավորների ՄՀ-ում խտության միավորը 1 կգ/մ³ -ն է։ Դա այն նյութի խտությունն է, որի 1մ³ ծավալով մարմնի զանգվածը 1 կգ է։

Խտությունը նշանակում են ρ տառով։

4.Առաջին անոթի մեջ լցրել են ջուր, իսկ երկրորդի մեջ նույն

զանգվածով անհայտ հեղուկ: Ո՞ր անոթի հեղուկի խտությունն է ավելի մեծ:

Եթե դա սնդիկ, մեղր, ծովային ջուր, անարատ կաթ է, ուրեմն ջրի խտությունը ավելի քիչ կլինի։

5.Կշեռքի մի նժարին դրված է կապարե չորսու,

իսկ մյուսին՝ անագե: Ո՞ր նժարին է դրված կապարե չորսուն:

Ձախ նժարի վրա է դրված անագին, որովհետև կապարի խտությունը անագի խնտությունից ավելին է:

6. Ինչպե՞ս կարելի է հաշվել մարմնի զանգվածը,եթե հայտնի են նրա ծավալը և նյութի խտությունը:

զանված =խտություն x ծավալ= m=ρxv

7. Ինչպես կարելի է հաշվել մարմնի ծավալը, եթե հայտնի են նրա զանգվածը և նյութի խտությունը:

Ծավալ=խտություն: զանգվածը=v=m/ρ

8.Հայտնի է, որ մետաղի կտորը տաքացնելիս ընդարձակվում է: Այդ դեպքում նշված

որ մեծությունը չի փոխվում. ա. ծավալը; բ. զանգվածը; գ. խտությունը:

9. Ինչ եք կարծում քանի կիլոգրամ օդ կա ձեր դասասենյակում: Փորձեք հաշվել դասասենյակի օդի զանգվածը: (Նախ հաշվեք դասասենյակի ծավալը, օդի խտությունը համարեք ρ=1,29 կգ/մ³ ;որոշեք օդի զանգվածը m=?կգ): m =Vρ

6x6x3x1,29=139,32կգ

10.Համարելով, որ ձեր մարմնի միջին խտությունը մոտավորապես հավասար է ծովի ջրի խտությանը, հաշվեք ձեր մարմնի ծավալը:

36/1030=0,034մ³

Ֆիզիկա

1.Հնարավոր է արդյոք շրջապատից մեկուսացված մարմինը փոխի իր արագությունը:

Ոչ, որովհետև նրա վրա պետք է ազդի այլ մարմին։

2.Բերեք մարմինների փոխազդեցության օրինակներ:

Օրինակ `թռչունները՝ օդի հետ, ձկները՝ ջրի հետ, և այլն

3.Հրացանի կրակոցի ժամանակ որ մարմիններն են փոխազդում: Ինչպես է այն արտահայտվում:

Կրակոցի ժամանակ և հրացանը և փամփուշտը փոխազդում են

4.Մարմնի որ հատկությունն է կոչվում իներտություն: Բերել այդ

հատկությունը լուսաբանող օրինակներ:

Մարմինների արագությունը ակնթարթորեն չի կարելի փոխել, մարմնի այս հատկությունը կոչվում է իներտություն։ 

5.Որ մեծությունն են անվանում մարմնի զանգված:

Մարմնի իներտությունը քանակապես բնութագրում է է զանգված կոչվող մեծությունը։

6.Ինչպես կարելի է չափել մարմնի զանգվածը:

Զանգվածը սկալյար մեծություն է, այսինքն՝ բնորոշվում է միայն թվային արժեքով և չափման միավորով:

7.Ինչ միավորներով է արտահայտվում զանգվածը:

տոննա, ցենտներ, գրամ, միլիգրամ, և այլն:

8.Լրացնել՝

1կգ= 1000գ; 1գ = 0,001կգ; 1մգ = 0,001գ:

9.Ինչն է զանգվածի չափանմուշը ՄՀ-ում:

m-ն

10.Մարդը նավակից ցատկում է ափ: Որ դեպքում են նավակի և մարդու ձեռք բերած արագությունները իրար հավասար:

Եթե նրանք ունեն նույն զանգվածը։

Մտածեք. Երբ է իներցիան օգուտ տալիս և երբ վնաս? Բերեք օրինակներ:

Օգուտ է տալիս կենդանիներին, որովհետև նրանք կարող են հեշտ ջուրը իրենց վրայից հանեն։

Վնաս է տալիս, երբ ավտոմեքենան կտրուկ կանգնի, հնարավոր է ուրիշ մարդու վնաս տալ։

Իներցիա

1.Ինչպե՞ս է շարժվում մարմինը,եթե նրա վրա այլ մարմիններ չեն ազդում:

Հավասարաչափ կամ գտնվում է կանգնած վիճակում։

2.Ո՞ր երևույթն է կոչվում իներցիա:

Այլ մարմինների ազդեցության բացակայությամբ մարմնի դադարի կամ ուղղաձիգ հավասարաչափ շարժման վիճակը պահպանելու երևույթը կոչվում է իներցիա։

3. Ինչո՞ւ որոշ կենդանիներ ջրից դուրս գալիս թափահարում են իրենց:

Նրանք դա անում են չորանալու համար։

4.Ինչո՞ւ է վտանգավոր թռչել շարժվող ավտոբուսից:

Հնարավոր է մի բան ջարդել և մահանալ։

5) Բացատրեք՝ ինչպե՞ս է հագուստն ազատվում փոշուց, երբ այն թափ են տալիս:

Իներցիայի պատճառով փոշին դուրս է գալիս հագուստից։

6) Բացատրեք՝ ինչու՞ է բժշկական ջերմաչափում սնդիկի սյունն իջնում, երբ այն թափ են տալիս:

Իներցիայի պատճառով, սնդիկի սյունը իջնում է ։

7)Ինչու՞ որսորդական շնից փախչելիս աղվեսը հաճախ կտրուկ փոխում է շարժման ուղղությունը:

Որովհետև շունը իներցիայի ուժով վազում է նույն ուղությամբ, իսկ հետո նոր փոխում։

8)Անշարժ սայլակն սկսեց շարժվել (նկ. ա): Օգտվելով նկարից` որոշեք սայլակի շարժման ուղղությունը:

Ձախից դեպի աջ

9)Թղթի կտորը դրեք սեղանի եզրին (նկ. բ): Նրա վրա դրեք ջրով լցված բաժակ, ինչպես ցույց է տրված բ նկարում: Մի ձեռքով բռնեք թղթի կախված ծայրը, իսկ մյուս ձեռքով կտրուկ հարվածեք թղթին: Բացատրեք փորձի արդյունքը:

Թղթը տակից դուրս կգա, իսկ բաժակը կմնա նույն տեղում։

11․ Ե՞րբ է իներցիան օգուտ տալիս և ե՞րբ՝ վնաս։ Բերեք օրինակներ։

Օգուտ է տալիս կենդանիներին,իսկ վնաս երբ որ մեքենան հանկարծ կանգնում է, կարելի է ինչ-որ բան վնասել։

Ինքնաստուգում

1.Ի՞նչ գործիքներ (չափիչ սարքեր) են անհրաժեշտ
շարժումներն ուսումնասիրելու համար?

Մետր

2.Ո՞ր մարզաձևում է չափվում՝ ա) միայն ժամանակը= լող բ) միայն
երկարությունը, գ) և՛ երկարությունը, և՛ ժամանակը:

 

3.Գնացքը շարժվում է հավասարաչափ 54 կմ/ժ արագությամբ։ Ի՞նչ տարածություն է
այն անցնում 2 րոպեում:

54*2=108

4.Գնդիկը գլորվում է թեք ճոռով 3 վայրկյանում: Արդյո՞ք գնդիկի շարժումը
հավասարաչափ է: Որքա՞ն է շարժման միջին արագությունը ճոռի երկայնքով, եթե
դրա երկարությունը 45 սմ է:

45/3=15սմ

5.Որքա՞ն է 1 դմ կողմով փայտե(սոճի) խորանարդի զանգվածը:

6.Երկաթգծային ցիստեռնի մեջ լցված նավթի զանգվածը 20 տոննա է, որքա՞ն է
ցիստեռնի տարողությունը: Նավթի խտությունը 800 կգ/մ3 է։

P=m/v


800*20=16000

Ֆիզիկա

Քննարկվող հարցեր՝

1. Ի՞նչն են անվանում մեխանիկական շարժում:

Մեխանիկիական շարժում են կոչվում ժամանկի ընթացքում մարմնի դիրքի փոխող մարմիներին։

 

2. Բերել մեխանիկական շարժման օրինակներ:

մեքենայի շարժումը ծառերի նկատմամբ

 

3. Ո՞ր մարմինն են անվանում հաշվարկման մարմին:

Այն մարմինը, որի նկատմամբ դիտարկվում է այլ մարմինների շարժումը, կոչվում է հաշվարկման մարմին։

4. Շարժվող գնացքի վագոնում սեղանի վրա դրված է

գիրք: Որ մարմինների նկատմամբ է գիրքը՝

ա. շարժվում,

բ. մնում դադարի վիճակում:

5. Ի՞նչն են անվանում նյութական կետ:

Այն մարմիները որոնց չապերը կարելի է անտեսել կոչվում են նյութական կետ։

6. Ո՞ր դեպքում մարմինը կարելի է համարել նյութական

կետ, որ դեպքում՝ ոչ:

միևնույն մարմինը որոշ շարժումների դեպքում կարելի է համարել նյութական կետ, իսկ որոշ շարժումների դեպքում` ոչ:

7.Հետևյալ ո՞ր դեպքերում ուսումնասիրվող մարմինը

կարելի է համարել նյութական կետ.

ա) չափագլանով որոշում են պողպատե գնդի ծավալը;

բ) դիտարկվում է Երկրի պտույտն իր առանցքի շուրջը;

գ) դիտարկվում է Լուսնի պտույտը Երկրի շուրջը;

դ) Ինքնաթիռը վայրէջք է կատարում:

8. Կարելի՞ է երկրագունդը համարել նյութական կետ:

Կարելի է, նայած երբ։

9. Ի՞նչն են անվանում շարժման հետագիծ:

Մարմնի շարժման ընթացքում անցած ճանապարհը, կոչվում է՝ շարժման հետագիծ:

10. Բերել ուղղագիծ և կորոգիծ շարժումների օրինակներ:

Կորաձիգ- խաղալիքը օդ նետել

Ուղղագիծ — խաղալիքը գետնին նետել

11. Դիտարկել սեղանի վրա գլորվող և գետին ընկնող գնդիկի շարժումը: Գծել նրա շարժման

հետագիծը:

12. Ի՞նչն են անվանում մարմնի անցած ճանապարհ:

Մարմնի անցած ճանապարհը որոշակի ժամանակում անցած հետագծի երկարությունն է:

13. Ինչո՞վ է տարբերվում հետագիծն անցած ճանապարհից:

Մարմնի հետագիծը այն գիծն է, որով շարժվել է մարմինը, իսկ մարմնի անցած ճանապարհը որոշակի ժամանակամիջոցում անցած հետագծի երկարությունն է։

14. Կհանդիպե՞ն արդյոք երկու նյութական կետեր, եթե հայտնի է, որ դրանց հետագծերը

հատվում են:

Այո, կհանդիպեն։

15. Չափեք ձեր քայլի միջին երկարությունը և որոշեք տնից

մինչև մոտակա կանգառը ձեր անցած ճանապարհը:

քայլի երկարությունը – 70սմ

անցած ճանապարհ – 420սմ

Ֆիզիկա

Նշի՛ր ճիշտ պատասխանը.

1. Շրջակա աշխարհի մասին մեր առաջին տեղեկությունների աղբյուրը

ա/ դիտումներն են;

բ/ գրքերի ընթերցումն է;

դ/ փորձերն են

2. Նշի՛ր այն երևույթները, որոնց ուսումնասիրության ժամանակ սովորաբար օգտագործում են դիտումներ:

ա/ քարը սուզվում է ջրում;

բ/ տարբեր զանգվածներով, տարբեր չափսերով մարմինների՝ տարբեր բարձրություններից անկման արագությունները տարբերվում են։ 

3. Ֆիզիկական մարմինների հետ տեղի ունեցող փոփոխությունները՝

ա/ սանդղակի բաժանման արժեքն է

բ/ ֆիզիկական երևույթներ են:

4. Քանի՞ լիտր ջուր կա 11 մ երկարությամբ, 4 մ լայնությամբ և 4 մ խորությամբ ջրավազանում:

Պատասխան՝

V= 11*4*4=176մ³=176տ։

5. Աշնան սկզբից անցել է 16 օր. 2 ժ և 17 ր։ Քանի՞ րոպեի է հավասար աշնան նշված ժամանակահատվածի տևողությունը:

16*24*60+2*60+17=60*(16*24+2)+17=60*386+17=23177

Աշնան տևողությունը = 23177ր է:

6. Որքա՞ն ժամանակ է տևում գնացքի շարժումը մի կայարանից մյուսը, եթե այն դուրս է գալիս ժամը 2:23 և տեղ է հասնում ժամը 13:55

Գնացքի շարժումը տևում է 11 ժամ 32 րոպե։

Ֆիզիկա

1. Բերեք ֆիզիկական մեծությունների օրինակներ: Բերեք չափիչ սարքերի օրինակներ։

Չափիչ սարքեր — կշեռք, ջերմաչափ, չափագլան։

Ֆիզիկական մեծություններ — արագություն, ժամանակ, զանգված։

2. Ի՞նչ չափիչ սարք են օգտագործում հեղուկի ծավալը որոշելու համար.

1. կշեռք 2. ջերմաչափ

3. չափերիզ 4. չափագլան

3. Ինչպե՞ս կարող եք միլիմետրական բաժանումներով քանոնով չափել ֆիզիկայի դասագրքի (կամ որևէ գրքի) թերթի հաստությունը:

Դա հնարավոր չէ այն չափում են միկրոմետրով

1. Բերեք ֆիզիկական մեծությունների օրինակներ: Բերեք չափիչ սարքերի օրինակներ։

Չափիչ սարքեր — կշեռք, ջերմաչափ, չափագլան։

Ֆիզիկական մեծություններ — արագություն, ժամանակ, զանգված։

2. Ի՞նչ չափիչ սարք են օգտագործում հեղուկի ծավալը որոշելու համար.

1. կշեռք 2. ջերմաչափ

3. չափերիզ 4. չափագլան

3. Ինչպե՞ս կարող եք միլիմետրական բաժանումներով քանոնով չափել ֆիզիկայի դասագրքի (կամ որևէ գրքի) թերթի հաստությունը:

Դա քանոնով գրեթե անհնար է, քանի որ թերքի հաստությունը նույնիսկ միլիմետրի չի հասնում, դրա չափման համար օգտագործում են միկրոմետր։

4. Որքա՞ն է նկարում պատկերված քանոնի բաժանման արժեքը:

Մմ և Սմ

 

5, Ի՞նչ երկարություն ունի նկարում պատկերված չորսուն:

3սմ 3մլ

6. Որքա՞ն է նկարում պատկերված չափագլանում պարունակվող հեղուկի ծավալը:

170մլ

7. Որքա՞ն է նկարում պատկերված չափագլանի չափման սահմանը:

10մլ

8. Որքա՞ն է նկարում պատկերված չափագլանի սանդղակի բաժանման արժեքը:

10մլ

9.Որքա՞ն է մատիտի (ցուցադրված մասի) երկարությունը։

11,4սմ

10.Գտե՛ք նկարում պատկերված չափանոթներում եղած հեղուկների ծավալները: Ինչի՞ է հավասար չափանոթներից յուրաքանչյուրի սանդղակի բաժանման արժեքը:

Ա) ծավալ -20մլ

Սանդղակի բաժանման արժեք-1մլ

Բ) ծավալ -50մլ

Սանդղակի բաժանման արժեք-5մլ

Գ) ծավալ 8մլ

Սանդղակի բաժանման արժեք- 0,5մլ

11․ Ի՞նչ նմանություն և տարբերություն ունեն նկարում պատկերված չափագլանների սանդղակները:

Նմանություն — երկու չափագլան էլ կարող են չափել մինչև 100մլ

Տարբերություն -որ մեկի չափման միավորը -20մլ իսկ մյուսինը 4մլ

4. Որքա՞ն է նկարում պատկերված քանոնի բաժանման արժեքը:

Մմ և Սմ

 

5, Ի՞նչ երկարություն ունի նկարում պատկերված չորսուն:

3սմ 3մլ

6. Որքա՞ն է նկարում պատկերված չափագլանում պարունակվող հեղուկի ծավալը:

170մլ

7. Որքա՞ն է նկարում պատկերված չափագլանի չափման սահմանը:

10մլ

8. Որքա՞ն է նկարում պատկերված չափագլանի սանդղակի բաժանման արժեքը:

10մլ

9.Որքա՞ն է մատիտի (ցուցադրված մասի) երկարությունը։

11,4սմ

10.Գտե՛ք նկարում պատկերված չափանոթներում եղած հեղուկների ծավալները: Ինչի՞ է հավասար չափանոթներից յուրաքանչյուրի սանդղակի բաժանման արժեքը:

Ա) ծավալ -20մլ

Սանդղակի բաժանման արժեք-1մլ

Բ) ծավալ -50մլ

Սանդղակի բաժանման արժեք-5մլ

Գ) ծավալ 8մլ

Սանդղակի բաժանման արժեք- 0,5մլ

11․ Ի՞նչ նմանություն և տարբերություն ունեն նկարում պատկերված չափագլանների սանդղակները:

Նմանություն — երկու չափագլան էլ կարող են չափել մինչև 100մլ

Տարբերություն -որ մեկի չափման միավորը -20մլ իսկ մյուսինը 4մլ

Դիտումներ և փորձեր

  1. Ինչպե՞ս ենք գիտելիքներ ձեռք բերում բնության երևույթների մասին:
    Բնության մասին գիտելիքներ ձեռք են բերում շատ ու շատ դիտումներ և փորձեր անելով։
  2. Ի՞նչ է փորձը և ինչով է այն տարբերվում դիտումից:                                                                                                     բնության մեջ Բնության մեջ տեղի ունեցող երևույթների վերառտադրությունն է մարդու կոմից։ Ի տարբերություն դիտումի փորձի միջոցով նույն պայմաններում երևույթը կարող ենք կրկնել բազմաթիվ անգամներ և հատուկ սարքերով անել չափումներ։
  3. Ի՞նչ է վարկածը:
    Վարկածը ուսումնասիրվող երևույթը բացատրող ենթադրությունն է։
  4. Ի՞նչ է օրենքը:
    Գիտական ​​օրենքը կանոն է, որը բացատրում է, թե ինչպես են տեղի ունենում բնական երևույթները, ինչպին են դրանց պատճառները և երևությների միջև կապը: Գիտնականները հայտնաբերում են օրենքներ՝ դիտարկելով բնությունը և փորձեր կատարելով։
  5. Ի՞նչ է ֆիզիկական տեսությունը: ֆիզիկական երևույթների որոշակի խմբերի մասին գիտելիքների ամբողջությունը կոչվում է ֆիզիկական տեսություն։
  6. Ֆիզիկական մեծությունների չափումներ, չափումների դերը գիտության մեջ:
  7. Ի՞նչ է նշանակում չափել որևէ ֆիզիկական մեծություն:
    Ֆիզիկական մեծություն որը հանարավոր է բնութագրել կանակապես։  Որոնք ընդհանուր առմամբ ունիվերսալ են բնության մեջ և հաստատուն են ժամանակի ընթացքում։